Chiến lược Glocal - Từ mô hình kinh doanh đến tác động xã hội tại Nhật Bản

Khi ranh giới giữa kinh tế và văn hóa ngày càng mờ đi, "glocal" đang trở thành kim chỉ nam cho nhiều doanh nghiệp Nhật Bản. Không chỉ dừng ở mô hình kinh doanh linh hoạt, glocal còn phản ánh cách xã hội thích ứng trước những thay đổi chính trị, kinh tế và giá trị toàn cầu mới.

Hôm nay, hãy cùng AGS tìm hiểu về việc các tập đoàn lớn điều chỉnh sản phẩm theo nhu cầu địa phương, đến việc nỗ lực kết nối cộng đồng tại Nhật Bản, để cùng nhau hiểu rõ hơn về hướng phát triển bền vững - một phát triển toàn cầu nhưng vẫn giữ được linh hồn địa phương.

Glocal - sự kết hợp giữa global (toàn cầu) và local (địa phương). Trong tiếng Nhật, nó có nghĩa là "suy nghĩ với tầm nhìn toàn cầu và hành động tại địa phương".

Thuật ngữ “Glocal” xuất hiện vào thập niên 1980, khi các doanh nghiệp Nhật Bản bắt đầu mở rộng ra thị trường quốc tế và áp dụng chiến lược “glocalization” – toàn cầu hóa đi đôi với nội địa hóa sản phẩm để phù hợp từng quốc gia. Đến đầu những năm 1990, nhà xã hội học người Anh, Roland Robertson đã phát triển khái niệm này trong lĩnh vực nhân văn và khoa học xã hội, mở rộng ý nghĩa của “Glocal” vượt ra ngoài kinh tế. Cùng với đó là sự xuất hiện của làn sóng phản toàn cầu hóa và các phong trào bảo tồn môi trường, văn hóa, từ đó “Glocal” dần trở thành khái niệm bao quát hơn – thể hiện sự kết hợp giữa tư duy toàn cầu và hành động mang tính địa phương trong cả chính trị, xã hội và văn hóa.

Có nhiều cách tiếp cận khác nhau đối với kinh doanh theo chiến lược Glocal. Ở đây, tôi sẽ giới thiệu các ví dụ về công ty toàn cầu đang triển khai chiến lược địa phương và các công ty địa phương đang nỗ lực toàn cầu hóa.

Ở đây, chúng ta lấy Teriyaki McBurger của McDonald's làm ví dụ về sản phẩm của toàn cầu hóa và địa phương hóa.

Từ những năm 1980, ảnh hưởng của toàn cầu hóa đã dẫn đến sự đồng nhất các xã hội và văn hóa trên toàn thế giới. Một ví dụ điển hình là sự lan rộng của chuỗi cửa hàng hamburger của Mỹ - McDonald's trên toàn thế giới. Khi McDonald's trở nên phổ biến ở nhiều nơi, người ta lo ngại rằng tất cả các nền văn hóa ẩm thực sẽ trở nên đồng nhất, và thuật ngữ "McDonaldization" thậm chí đã ra đời.

Vào thời điểm đó, ngoài các món quen thuộc như bánh phô mai (cheeseburger), McDonald’s Nhật Bản đã tìm kiếm thêm những sản phẩm có thể thu hút người tiêu dùng Nhật Bản. Từ đó, họ đã lấy cảm hứng từ nước sốt teriyaki – loại nước sốt quen thuộc trong các món ăn Nhật như “buri teriyaki” (cá cam sốt teriyaki) và “gà teriyaki” – để phát triển món “Teriyaki McBurger”.

Đây được xem là một ví dụ điển hình về "glocal", trong đó một loại thực phẩm toàn cầu, hamburger của McDonald's, đã được kết hợp với các yếu tố văn hóa địa phương và khu vực độc đáo để tạo ra nhu cầu lớn hơn.

McDonald's là một công ty toàn cầu hàng đầu hoạt động tại 118 quốc gia, nhưng bối cảnh cho sự mở rộng này là một "chiến lược địa phương" thiết yếu nhằm cung cấp các sản phẩm quen thuộc với người dân địa phương.

Ngoài Teriyaki McBurger và Tsukimi Burger của Nhật Bản, ở Hồng Kông còn có burger kẹp giữa cơm chiên thay vì bánh mì, và ở Ấn Độ, nơi khoảng 80% dân số không thể ăn thịt bò vì lý do tôn giáo, không có burger thịt bò trong thực đơn. Họ đang phát triển các sản phẩm phù hợp với khẩu vị và văn hóa ẩm thực của khách hàng địa phương.

Cũng có các công ty có trụ sở tại khu vực nông thôn nhưng cung cấp sản phẩm và dịch vụ có tầm ảnh hưởng toàn cầu.

Cụ thể, Iris Ohyama, một công ty nổi tiếng về thiết bị điện, là một công ty địa phương có trụ sở chính tại Sendai, tỉnh Miyagi, và đã ký kết thỏa thuận hợp tác toàn diện với thành phố này để đóng góp cho cộng đồng địa phương thông qua phòng chống thiên tai và giảm thiểu carbon. Công ty cũng đăng ký sản phẩm của mình trên các trang web mua sắm trực tuyến toàn cầu như Amazon, trở thành một ví dụ điển hình của một "công ty địa phương" vừa gắn kết chặt chẽ với cộng đồng địa phương vừa kết nối với thị trường toàn cầu.

Về lý do tại sao công ty không chuyển đến một thành phố lớn mặc dù đã trải qua sự tăng trưởng kinh doanh đáng kể, Chủ tịch Iris Ohyama Kentaro Oyama đã phát biểu như sau:

"Tohoku được thiên nhiên ưu đãi ban tặng nhiều giá trị. Thành phố Sendai có thể trở thành Seattle của Nhật Bản. Seattle ở Mỹ tuy là một vùng xa xôi, nhưng nhiều công ty nổi tiếng thế giới lại đặt trụ sở tại đây là nhờ ở đây có môi trường thiên nhiên và môi trường sống tuyệt vời. Giới trẻ tài năng Nhật Bản ngày càng coi trọng lối sống. Nếu chúng ta có thể cho họ thấy rằng họ có thể làm việc và sống một cuộc sống tốt đẹp mà không cần phải đi tàu điện ngầm đông đúc, những người tài năng này chắc chắn sẽ đổ xô đến Tohoku."

Nếu các công ty địa phương phát triển thành công ty toàn cầu, họ không chỉ cung cấp việc làm tại địa phương cho những người tài năng từ mỗi khu vực mà còn có thể giải quyết được vấn đề suy giảm dân số và già hóa dân số với tỷ lệ sinh giảm ở các vùng nông thôn nếu có nhiều người chuyển đến những khu vực này để tìm kiếm việc làm.

Ngoài khía cạnh kinh tế, Glocal cũng có thể được sử dụng trong bối cảnh xã hội và chính trị.

Chẳng hạn, trong bối cảnh các vấn đề môi trường xuyên quốc gia như ô nhiễm nguồn nước và không khí vượt qua biên giới, hoặc trong các phong trào xã hội của các tổ chức NGO và NPO xử lý các vấn đề nhân quyền quốc tế, người ta thường kêu gọi khẩu hiệu "Suy nghĩ ở tầm toàn cầu, hành động tại nơi địa phương" (Think globally, act locally).

Ngược lại cũng có những trường hợp nêu cao khẩu hiệu "Suy nghĩ ở tầm địa phương, hành động quy mô toàn cầu" (Think locally, act globally).

Những phương châm hoạt động như vậy có tầm nhìn bao quát cả toàn cầu và đia phương, được xem là dựa trên lý thuyết glocalization.

Bài viết hôm nay đã giải thích bối cảnh thuật ngữ "glocal", đồng thời đưa ra ví dụ về các công ty glocal tiêu biểu tại Nhật. Với dân số Nhật Bản đang giảm sút và già hóa hiện nay, glocalization có thể sẽ trở thành một vấn đề phổ biến. AGS hy vọng bài viết này sẽ là điểm khởi đầu để mỗi người chúng ta suy nghĩ về những gì mình có thể làm, bắt đầu từ vị trí hiện tại.

Công ty AGS cám ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.