Thuế Tiêu Thụ Đặc Biệt 2026: Sẽ Có Nhiều Bất Ngờ Với Doanh Nghiệp?

HCM HẠNH ACC

30 thg 11, 2025

Trong bối cảnh Việt Nam đẩy mạnh chiến lược phát triển bền vững, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và tái cơ cấu nguồn thu ngân sách, Luật Thuế Tiêu thụ Đặc biệt 2025 cùng các chính sách áp dụng từ năm 2026 được xem là một trong những thay đổi có ảnh hưởng rộng lớn nhất. Việc bổ sung các nhóm hàng hóa mới vào diện chịu thuế, điều chỉnh mức thuế suất theo lộ trình, cũng như siết chặt quy định quản lý thuế đang mở ra một “chương mới” cho thị trường – đặc biệt là các ngành đồ uống, thuốc lá, sản phẩm có đường và hàng hóa xa xỉ.

Điểm mới về thuế suất và mức thuế tuyệt đối thuế TTĐB từ 01/01/2026? Hàng hóa nào chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ 01/01/2026? Hãy cùng AGS tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

1. Tổng quan về Luật Thuế Tiêu thụ Đặc biệt 2025

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2025 (số 66/2025/QH15) được Quốc hội thông qua ngày 14/06/2025, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026. Luật được kết cấu gồm 4 chương, 11 điều, điều chỉnh lại:

Danh mục hàng hóa, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB);
Mức thuế suất và mức thuế tuyệt đối;
Cách xác định giá tính thuế TTĐB;
Một số quy định về miễn, giảm, khấu trừ, hoàn thuế và quản lý thuế.

So với Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2008, Luật mới có điều chỉnh quan trọng tại Điều 2 (đối tượng chịu thuế) và Điều 8 (thuế suất, mức thuế tuyệt đối), tạo ra tác động đáng kể đến doanh nghiệp trong các ngành rượu, bia, thuốc lá, đồ uống có đường, ô tô và hàng hoá xa xỉ.

2. Điểm mới về thuế suất và mức thuế tuyệt đối từ 01/01/2026

2.1. Thuốc lá: giữ thuế suất 75% và bổ sung mức thuế tuyệt đối

Theo Điều 8 Luật Thuế TTĐB 2025, đối với mặt hàng thuốc lá, nhà làm luật giữ nguyên mức thuế suất tỷ lệ phần trăm 75% và bổ sung mức thuế tuyệt đối theo lộ trình 5 năm, từ 2027 đến 2031. Cụ thể:

Thuốc lá điếu: Giữ nguyên mức thuế suất 75% và bổ sung mức thuế tuyệt đối, tăng theo lộ trình 2.000 đồng/bao/năm từ năm 2027 đến năm 2031 đạt 10.000 đồng/bao. Mức thuế tuyệt đối áp dụng với bao thuốc lá có 20 điếu; Chính phủ sẽ có hướng dẫn quy đổi đối với bao thuốc lá khác 20 điếu.
Xì gà: Giữ nguyên mức thuế suất 75% và bổ sung mức thuế tuyệt đối, tăng theo lộ trình 20.000 đồng/điếu/năm từ 2027 đến năm 2031 đạt 100.000 đồng/điếu. Mức này áp dụng với điếu xì gà có trọng lượng 20g; trọng lượng khác sẽ có hướng dẫn quy đổi.
Thuốc lá sợi, thuốc lào hoặc các dạng khác: Giữ nguyên mức thuế suất 75% và bổ sung mức thuế tuyệt đối, tăng theo lộ trình 20.000 đồng/100g hoặc 100ml/năm từ 2027 đến năm 2031 đạt 100.000 đồng/100g hoặc 100ml.

Việc kết hợp thuế suất tỷ lệ phần trăm với mức thuế tuyệt đối giúp hạn chế xu hướng chuyển sang sản phẩm giá rẻ, đồng thời tăng nguồn thu ngân sách và phù hợp với định hướng bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

2.2. Rượu, bia: tăng thuế suất theo lộ trình 5%/năm giai đoạn 2027–2031

Đối với mặt hàng rượu, bia, Luật Thuế TTĐB 2025 quy định tăng thuế suất thuế tỷ lệ phần trăm theo lộ trình 5 điểm % mỗi năm trong 5 năm, từ 2027 đến 2031:

Rượu từ 20 độ trở lên: Áp dụng mức thuế suất hiện hành 65% vào năm 2026 và tăng theo lộ trình 5%/năm, lên 70% vào năm 2027 và đến năm 2031 tăng lên 90%.
Rượu dưới 20 độ: Áp dụng mức thuế suất hiện hành 35% vào năm 2026 và tăng theo lộ trình 5%/năm, lên 40% vào năm 2027 và đến năm 2031 tăng lên 60%.
Bia: Áp dụng mức thuế suất hiện hành 65% vào năm 2026 và tăng theo lộ trình 5%/năm, lên 70% vào năm 2027 và đến năm 2031 tăng lên 90%.

Như vậy, giá bán lẻ rượu, bia dự kiến sẽ tăng đáng kể theo lộ trình, buộc doanh nghiệp phải tính toán lại cấu trúc chi phí, chính sách giá và cơ cấu sản phẩm trong trung và dài hạn.

2.3. Xe ô tô pick-up, xe tải VAN hai hàng ghế: điều chỉnh tăng thuế

Luật mới điều chỉnh tăng thuế suất đối với:

Xe ô tô pick-up chở hàng cabin kép;
Xe ô tô tải VAN có từ hai hàng ghế trở lên, có thiết kế vách ngăn cố định giữa khoang chở người và khoang chở hàng.

Thuế suất được điều chỉnh tăng theo lộ trình 3%/năm trong 3 năm, từ năm 2027 đến 2029. Mục tiêu là hạn chế việc sử dụng các dòng xe này như xe chở người thông thường nhằm hưởng thuế suất thấp hơn.

2.4. Nước giải khát có đường: chính thức chịu thuế TTĐB

Một điểm thay đổi đáng chú ý là việc bổ sung nước giải khát có đường vào đối tượng chịu thuế TTĐB:

Đối tượng: Nước giải khát theo Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) có hàm lượng đường trên 5g/100ml.
Thuế suất: áp dụng mức 8% từ năm 2027 và tăng lên 10% từ năm 2028.

Điều này tạo áp lực chi phí lên doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh nước giải khát có đường, đồng thời khuyến khích phát triển các sản phẩm ít đường, không đường, thân thiện với sức khỏe hơn.

3. Hàng hóa nào chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ 01/01/2026?

Căn cứ Điều 2 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2025 (có hiệu lực từ 01/01/2026), các loại hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt bao gồm:

Thuốc lá theo quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012;
Rượu theo quy định của Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019;
Bia theo quy định của Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019;
Xe có gắn động cơ dưới 24 chỗ, bao gồm: xe ô tô chở người, xe chở người bốn bánh có gắn động cơ, xe ô tô pick-up chở người, xe ô tô pick-up chở hàng cabin kép, xe ô tô tải VAN có từ hai hàng ghế trở lên, có thiết kế vách ngăn cố định giữa khoang chở người và khoang chở hàng;
Xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh có dung tích xi lanh trên 125 cm³;
Máy bay, trực thăng, tàu lượn và du thuyền;
Xăng các loại;
Điều hoà nhiệt độ công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU, trừ loại theo thiết kế chỉ để lắp trên phương tiện vận tải (ô tô, toa xe lửa, máy bay, trực thăng, tàu, thuyền). Trường hợp tổ chức, cá nhân tách riêng cục nóng hoặc cục lạnh khi bán/nhập khẩu thì vẫn thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB như máy điều hòa hoàn chỉnh;
Bài lá;
Vàng mã, hàng mã, không bao gồm hàng mã là đồ chơi trẻ em và đồ dùng dạy học;
Nước giải khát theo Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) có hàm lượng đường trên 5g/100ml.

Lưu ý: Các hàng hóa trên là sản phẩm hoàn chỉnh, không bao gồm linh kiện để lắp ráp các hàng hoá này.

4. Giá tính thuế TTĐB đối với hàng hóa sản xuất trong nước từ 01/01/2026

Căn cứ Điều 6 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2025 (có hiệu lực từ 01/01/2026), giá tính thuế TTĐB được quy định như sau:

1. Giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hoá, dịch vụ là giá bán ra, giá cung ứng dịch vụ chưa có thuế tiêu thụ đặc biệt, chưa có thuế bảo vệ môi trường và chưa có thuế giá trị gia tăng.

a) Đối với hàng hóa sản xuất trong nước, hàng hóa nhập khẩu là giá do tổ chức, cá nhân sản xuất, tổ chức, cá nhân nhập khẩu bán ra.

Trường hợp hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt được bán cho doanh nghiệp kinh doanh thương mại là doanh nghiệp có quan hệ công ty mẹ, công ty con hoặc các công ty con trong cùng công ty mẹ với doanh nghiệp sản xuất, doanh nghiệp nhập khẩu hoặc doanh nghiệp kinh doanh thương mại là doanh nghiệp có quan hệ liên kết thì giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt không được thấp hơn tỷ lệ phần trăm (%) so với giá bình quân của các doanh nghiệp kinh doanh thương mại mua trực tiếp của doanh nghiệp sản xuất, doanh nghiệp nhập khẩu bán ra theo quy định của Chính phủ.

Như vậy, từ ngày 01/01/2026, giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hóa sản xuất trong nước là giá do tổ chức, cá nhân sản xuất bán ra (chưa có TTĐB, BVMT, VAT), đồng thời phải lưu ý quy định về giao dịch liên kết, đặc biệt trong các tập đoàn, nhóm công ty.

5. Tác động đến doanh nghiệp và người tiêu dùng

5.1. Đối với doanh nghiệp

Việc bổ sung mặt hàng mới chịu thuế (ví dụ nước giải khát có đường), tăng thuế suất với rượu, bia, thuốc lá, xe… có thể làm tăng đáng kể chi phí nếu doanh nghiệp đang sản xuất/kinh doanh các mặt hàng này.
Doanh nghiệp cần cập nhật hệ thống sổ sách, hoá đơn, phần mềm kế toán – thuế, đảm bảo kê khai, nộp thuế đúng quy định để tránh rủi ro xử phạt.
Các doanh nghiệp thuộc tập đoàn, có giao dịch liên kết nội bộ cần đặc biệt lưu ý quy định về giá tính thuế tối thiểu để hạn chế rủi ro bị ấn định thuế.
Doanh nghiệp sản xuất/kinh doanh các mặt hàng bị điều chỉnh thuế mạnh nên đánh giá lại tác động đến chi phí, giá bán, lợi nhuận và chiến lược sản phẩm; cân nhắc phát triển các dòng sản phẩm ít đường, ít cồn, thân thiện môi trường.

5.2. Đối với người tiêu dùng

Giá bán hàng hoá/dịch vụ chịu TTĐB có thể tăng do chi phí thuế tăng, từ đó ảnh hưởng đến chi tiêu và thói quen tiêu dùng.
Chính sách thuế mới góp phần định hướng tiêu dùng – giảm sử dụng các mặt hàng có hại (rượu, thuốc lá, đồ uống ngọt…) và khuyến khích tiêu dùng xanh, lành mạnh hơn.

6. Khuyến nghị & lưu ý cho doanh nghiệp

Rà soát danh mục hàng hóa, dịch vụ – xác định rõ những mặt hàng nào thuộc diện chịu TTĐB theo luật mới, phân loại đúng theo tiêu chí kỹ thuật (độ cồn, dung tích xi lanh, công suất BTU, hàm lượng đường...).
Cập nhật quy trình kế toán, kê khai thuế: hạch toán đúng, kê khai đủ, lưu trữ hoá đơn – đặc biệt với các mặt hàng dễ bị kiểm tra như rượu, bia, thuốc lá, nước giải khát, ô tô, điều hoà công suất lớn.
Đánh giá tác động chi phí – giá bán – lợi nhuận theo từng mốc thời gian (2026–2031), xây dựng các kịch bản kinh doanh, tối ưu cơ cấu sản phẩm và chính sách giá.
Đối với hàng xuất – nhập khẩu, cần nắm rõ quy định TTĐB đối với xe, hàng xa xỉ, nước giải khát, rượu bia… để tránh vi phạm về mã HS, giá tính thuế, xuất xứ, v.v.

Kết luận

Sự thay đổi của Luật Thuế Tiêu thụ Đặc biệt từ năm 2026 không chỉ đơn thuần là điều chỉnh thuế suất, mà còn thể hiện định hướng quản lý kinh tế – xã hội của Nhà nước trong việc giảm tiêu dùng các sản phẩm có hại và thúc đẩy thói quen tiêu dùng lành mạnh. Đối với doanh nghiệp, việc chậm cập nhật hoặc đánh giá sai tác động của chính sách có thể dẫn đến rủi ro tuân thủ, sai lệch về chi phí – giá bán, thậm chí ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận.

Vì vậy, các doanh nghiệp cần chủ động rà soát danh mục sản phẩm, cập nhật lộ trình thuế suất mới, cải tiến quy trình kế toán – thuế và xây dựng chiến lược quản trị chi phí phù hợp. Trong bối cảnh chính sách thay đổi liên tục, chủ động thích ứng sẽ là yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Thuế TTĐB thế hệ mới không chỉ là áp lực, mà còn mở ra cơ hội cho những doanh nghiệp biết nắm bắt xu hướng – đặc biệt là các sản phẩm ít đường, ít cồn và thân thiện với sức khỏe, môi trường. Đây chính là thời điểm doanh nghiệp cần nhìn nhận lại chiến lược để không bị tụt lại phía sau.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng qua bài viết bạn đã có được cho mình những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi - Công ty Kế toán và Kiểm toán AGS để có được thêm nhiều thông tin và có cơ hội cùng đồng hành, phát triển và làm việc tại AGS nhé.