Thông tư 99/2025: 5 thay đổi lớn doanh nghiệp không thể bỏ qua

Thông tư 99 nhấn mạnh trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc xây dựng quy chế quản trị nội bộ và tổ chức hệ thống kiểm soát nội bộ. Theo đó, doanh nghiệp phải phân định rõ quyền hạn, nghĩa vụ và trách nhiệm của các bộ phận, cá nhân liên quan đến việc lập, thực hiện và kiểm soát các giao dịch kinh tế phát sinh.

Đây là điểm thay đổi quan trọng, cho thấy kế toán không chỉ dừng lại ở việc ghi nhận số liệu, mà còn đóng vai trò hỗ trợ quản trị, phòng ngừa rủi ro và nâng cao tính minh bạch tài chính.

2. Quy định rõ ràng hơn về chuyển đổi báo cáo tài chính bằng ngoại tệ

Thông tư 99 bổ sung quy định chi tiết về phương pháp chuyển đổi báo cáo tài chính lập bằng ngoại tệ sang Đồng Việt Nam. Việc quy đổi được thực hiện theo từng nhóm chỉ tiêu, gắn với thời điểm phát sinh giao dịch hoặc thời điểm đánh giá phù hợp.

Quy định mới giúp doanh nghiệp:

• Phản ánh đúng bản chất kinh tế của giao dịch

• Hạn chế chênh lệch tỷ giá không hợp lý

• Đảm bảo tính nhất quán khi lập và trình bày báo cáo tài chính

Nội dung này đặc biệt quan trọng đối với doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài hoặc phát sinh nhiều giao dịch ngoại tệ.

3. Điều chỉnh, bổ sung hệ thống tài khoản kế toán

Thông tư 99 có nhiều thay đổi đáng chú ý về hệ thống tài khoản kế toán nhằm tiệm cận hơn với thực tiễn hoạt động doanh nghiệp.

Một số điểm nổi bật gồm:

• Bổ sung tài khoản 215 – Tài sản sinh học, phục vụ các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp

• Điều chỉnh tên gọi của một số tài khoản kế toán để phản ánh đúng nội dung kinh tế

• Bổ sung tài khoản 82112 – Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung, đáp ứng yêu cầu hạch toán thuế tối thiểu toàn cầu

Những thay đổi này đòi hỏi doanh nghiệp phải rà soát lại hệ thống tài khoản và cập nhật phần mềm kế toán trước thời điểm áp dụng.

4. Bắt buộc ban hành quy chế hạch toán kế toán trong nhiều trường hợp

Một điểm mới mang tính quản lý chặt chẽ hơn là yêu cầu doanh nghiệp ban hành quy chế hạch toán kế toán khi có sự điều chỉnh hoặc thiết kế mới liên quan đến:

• Chứng từ kế toán

• Tài khoản kế toán

• Sổ kế toán

• Các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính

Quy định này giúp doanh nghiệp chuẩn hóa phương pháp hạch toán, đảm bảo tính nhất quán và là căn cứ quan trọng khi cơ quan chức năng kiểm tra, thanh tra.

5. Thay đổi về báo cáo tài chính và yêu cầu đối với phần mềm kế toán

Theo Thông tư 99:

• Bảng cân đối kế toán được đổi tên thành Báo cáo tình hình tài chính

• Các chỉ tiêu báo cáo được cập nhật theo hướng phản ánh đúng bản chất giao dịch và tăng tính minh bạch

• Từ 01/01/2026, doanh nghiệp sử dụng phần mềm kế toán phải đảm bảo khả năng lưu trữ, bảo mật dữ liệu và phục vụ việc kiểm tra, đối chiếu theo quy định pháp luật

Đây là yêu cầu quan trọng trong bối cảnh chuyển đổi số và tăng cường quản lý dữ liệu kế toán.

Kết luận :Thông tư 99/2025/TT-BTC không chỉ thay thế Thông tư 200, mà còn thể hiện xu hướng nâng cao chất lượng quản trị, minh bạch thông tin và hiện đại hóa công tác kế toán doanh nghiệp.

Việc chuẩn bị sớm sẽ giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý tài chính và vận hành trong giai đoạn tới.