M&A Và Các Thuật Ngữ Quan Trọng Để Đánh Giá Doanh Nghiệp

Cẩm Nguyên ACC

6 thg 6, 2025

Cho dù bạn là nhà đầu tư, chủ doanh nghiệp hay chỉ đơn giản là muốn hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của một công ty, việc nắm bắt các thuật ngữ tài chính và kinh doanh là điều không thể thiếu. Hôm nay hãy cùng AGS tìm hiểu những khái niệm then chốt như doanh thu thường – nguồn sống của mọi doanh nghiệp; hiệu quả toàn diện – lợi ích vượt trội từ sự kết hợp; cùng với giá trị kinh doanh và tài sản ròng theo thị trường – những chỉ số then chốt để định giá. Hãy cùng tìm hiểu để có thể "đọc vị" một doanh nghiệp một cách tự tin và chính xác nhé.

1. Doanh thu thường (正常収益)

Doanh thu thường phản ánh đúng thực tế doanh thu mà một doanh nghiệp tạo ra từ các hoạt động kinh doanh chính của mình. Bạn có thể tính toán khoản này bằng cách lấy tổng lợi nhuận hàng năm và trừ đi các khoản lợi nhuận bất thường, chẳng hạn như lợi nhuận từ việc bán tài sản cố định hoặc cổ phiếu đầu tư, hay những khoản không liên quan trực tiếp đến hoạt động kinh doanh cốt lõi.

Tuy nhiên, cách tính toán doanh thu thường có thể khác biệt giữa các tập đoàn lớn và các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs). Điều này là do các SMEs đôi khi điều chỉnh lợi nhuận với các khoản như phí bảo hiểm hoặc tiền thưởng cho nhân viên. Việc tính toán chính xác doanh thu thường là rất quan trọng bởi vì nếu có sai sót, doanh nghiệp có thể bị truy thu thêm thuế.

2. Hiệu quả toàn diện (シナジー効果)

Hiệu quả toàn diện, hay còn gọi là "sức mạnh tổng hợp" (theo tiếng Nhật), là những lợi ích tích cực và tương hỗ được tạo ra trong môi trường kinh doanh và đặc biệt là trong các thương vụ M&A (mua bán và sáp nhập). Khi các doanh nghiệp sáp nhập, mua lại hoặc hợp tác với đối thủ, sự kết hợp này có thể làm tăng lợi nhuận.

Ví dụ, nếu hai công ty có thế mạnh bổ trợ về kỹ thuật hoặc có cùng mạng lưới hoạt động trong một ngành, họ có thể tạo ra hiệu quả toàn diện. Một bên có thể cung cấp vốn, trong khi bên kia cung cấp sản phẩm hoặc năng lực kỹ thuật. Hiệu quả toàn diện đặc biệt được coi trọng trong M&A và thường là yếu tố then chốt để các doanh nghiệp lựa chọn đối tác.

3. Giá trị kinh doanh (事業価値)

Giá trị kinh doanh là một chỉ số quan trọng để đánh giá tổng thể giá trị của một doanh nghiệp. Nó được hiểu là việc tính toán giá trị dòng tiền mà doanh nghiệp có thể tạo ra từ các hoạt động kinh doanh của mình.

Mặc dù không có một phương pháp tính toán duy nhất được quy định, một số cách tiếp cận phổ biến bao gồm:

Tổng giá trị vốn hóa thị trường chứng khoán cộng với nợ lãi ròng. Nợ lãi ròng được tính bằng cách lấy tổng nợ phải trả có lãi trừ đi tiền mặt thặng dư và tài sản phi kinh doanh.
Tổng giá trị doanh nghiệp đầy đủ, bao gồm cả tài sản không nhàn rỗi và tài sản tài chính.

4. Tài sản ròng theo thị trường (時価純資産)

Tài sản ròng theo thị trường có thể hiểu là giá trị tài sản ròng thực tế của doanh nghiệp. Đây là số tiền còn lại sau khi lấy tổng tài sản được định giá theo giá thị trường trừ đi tổng nợ phải trả.

Chỉ số này được sử dụng rất phổ biến trong việc định giá doanh nghiệp, đặc biệt là đối với các SMEs trong các giao dịch M&A, thường đại diện cho phương pháp tiếp cận chi phí. Ngoài ra, việc định giá doanh nghiệp còn có thể dựa trên nhiều quan điểm khác như:

Phương pháp tiếp cận thị trường: So sánh với các doanh nghiệp cùng quy mô và loại hình.
Phương pháp tiếp cận thu nhập: Tính toán dựa trên thu nhập dự kiến trong tương lai.

Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các chỉ số quan trọng trong kinh doanh và tài chính doanh nghiệp. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào khác hoặc muốn tìm hiểu sâu hơn về M&A, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua thông tin bên dưới.