An ninh mạng trong kế toán số: Nguy cơ và cách ngăn chặn rò rỉ dữ liệu

HCM NHÃ NAM ACC

26 thg 9, 2025

Giới thiệu

Chuyển đổi số đang thay đổi toàn diện cách doanh nghiệp quản lý hoạt động kế toán. Việc sử dụng phần mềm kế toán, điện toán đám mây và hệ thống lưu trữ trực tuyến giúp quy trình nhanh chóng, chính xác và minh bạch hơn. Tuy nhiên, song hành với lợi ích này là mối đe dọa ngày càng lớn về an ninh mạng. Trong đó, rủi ro rò rỉ dữ liệu kế toán được coi là một trong những thách thức nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến tài chính và uy tín doanh nghiệp.

1. Vì sao an ninh mạng đặc biệt quan trọng trong kế toán số?

Dữ liệu kế toán là “mỏ vàng” của doanh nghiệp: Bao gồm thông tin giao dịch, hóa đơn, báo cáo tài chính, hợp đồng, tài khoản ngân hàng và dữ liệu nhân sự.

Tin tặc nhắm đến dữ liệu kế toán để đánh cắp thông tin, trục lợi, làm giả chứng từ hoặc gây tổn hại uy tín.

Khung pháp lý ngày càng chặt chẽ: Tại Việt Nam, Luật An ninh mạng (2018) và Luật Quản lý thuế (2019) đều yêu cầu doanh nghiệp tuân thủ các quy định về bảo mật dữ liệu tài chính.

Theo báo cáo của IBM (2023), chi phí trung bình của một vụ rò rỉ dữ liệu trên toàn cầu là 4,45 triệu USD, tăng 15% trong vòng 3 năm qua. Với lĩnh vực tài chính – kế toán, con số này thậm chí cao hơn do mức độ nhạy cảm của dữ liệu.

2. Các rủi ro rò rỉ dữ liệu kế toán thường gặp

Tấn công mạng (Cyber Attack): Phần mềm độc hại, ransomware, phishing email giả mạo để đánh cắp mật khẩu hoặc lừa đảo nhân viên.

Lỗ hổng phần mềm kế toán: Không cập nhật bản vá bảo mật khiến hacker dễ khai thác.

Nhân viên nội bộ: Vô tình chia sẻ dữ liệu nhạy cảm hoặc cố tình rút trộm thông tin vì lợi ích cá nhân.

Lưu trữ dữ liệu trên đám mây mà không có mã hóa hoặc phân quyền hợp lý.

Sử dụng thiết bị di động không an toàn để truy cập hệ thống kế toán.

Theo Báo cáo An ninh mạng toàn cầu của PwC (2022), 31% vụ vi phạm dữ liệu bắt nguồn từ yếu tố nội bộ – nhân viên hoặc đối tác có quyền truy cập.

3. Hậu quả khi dữ liệu kế toán bị rò rỉ

Thiệt hại tài chính trực tiếp: Mất tiền do bị tống tiền (ransomware) hoặc giao dịch trái phép.

Mất uy tín doanh nghiệp: Khách hàng, nhà đầu tư và cơ quan quản lý mất lòng tin.

Rắc rối pháp lý: Có thể bị phạt nặng do vi phạm quy định bảo mật dữ liệu.

Gián đoạn hoạt động kinh doanh: Quy trình kế toán, báo cáo thuế, quản lý chi phí bị đình trệ.

Ví dụ: Vào năm 2020, một công ty kiểm toán lớn tại Mỹ bị tấn công ransomware, khiến dữ liệu tài chính của hàng nghìn khách hàng bị công khai trên dark web. Sự cố này đã làm mất đi nhiều hợp đồng quan trọng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín công ty.

4. Giải pháp tăng cường an ninh mạng trong kế toán số

Xác thực đa yếu tố (MFA): Bảo mật đăng nhập bằng mật khẩu + mã OTP hoặc sinh trắc học.

Sao lưu dữ liệu thường xuyên: Tạo nhiều bản sao lưu ở môi trường an toàn khác nhau.

Cập nhật phần mềm kế toán định kỳ: Đảm bảo vá lỗ hổng bảo mật kịp thời.

Đào tạo nhân viên: Nâng cao nhận thức về an ninh mạng, tránh click link lạ hoặc tải file từ nguồn không tin cậy.

Mã hóa dữ liệu: Áp dụng mã hóa khi lưu trữ và truyền tải.

Kiểm soát truy cập: Phân quyền rõ ràng, chỉ cho phép nhân sự cần thiết tiếp cận dữ liệu nhạy cảm.

Hợp tác với chuyên gia an ninh mạng: Định kỳ kiểm tra, đánh giá lỗ hổng hệ thống.

Kết luận

Trong thời đại số, dữ liệu kế toán là “trái tim” của doanh nghiệp và cũng là mục tiêu hàng đầu của tội phạm mạng. Rò rỉ dữ liệu kế toán không chỉ gây thiệt hại tài chính mà còn làm lung lay niềm tin của khách hàng và đối tác. Do đó, đầu tư vào an ninh mạng trong kế toán số không phải là chi phí mà chính là khoản đầu tư chiến lược cho sự bền vững của doanh nghiệp.