Thuế Thu Nhập Cá Nhân: Doanh Nghiệp Cần Lưu Ý Gì Để Tránh Rủi Ro?

HCM HẠNH ACC

29 thg 9, 2025

Thuế Thu Nhập Cá Nhân (TNCN) là một trong những nghĩa vụ thuế quan trọng mà doanh nghiệp phải thực hiện khi chi trả thu nhập cho người lao động. Dù mức thuế không lớn như Thuế TNDN hay GTGT, nhưng các sai sót trong việc khấu trừ, kê khai hoặc quyết toán thuế TNCN có thể khiến doanh nghiệp bị truy thu, xử phạt hành chính và ảnh hưởng đến uy tín trong mắt cơ quan thuế.

1. Các lỗi phổ biến doanh nghiệp thường mắc phải khi thực hiện thuế TNCN

Không khấu trừ thuế đúng quy định

Doanh nghiệp chi trả các khoản như: tiền dịch vụ, hoa hồng, cộng tác viên,… nhưng không khấu trừ 10% TNCN theo quy định đối với cá nhân không ký hợp đồng lao động. Trường hợp trả lương "NET" mà không quy đổi sang "GROSS" để tính thuế cũng là lỗi phổ biến.

Không kê khai các khoản phụ cấp vào thu nhập chịu thuế

Một số khoản như tiền nhà, điện thoại, ăn trưa,… nếu vượt mức quy định sẽ phải tính vào thu nhập chịu thuế. Việc kê khai thiếu các khoản này sẽ bị truy thu khi kiểm tra thuế.

Không quyết toán thuế thay cho người lao động

Nhiều doanh nghiệp bỏ sót nghĩa vụ quyết toán thuế thay cho người lao động (trong một số trường hợp được ủy quyền), đặc biệt với người lao động nghỉ việc giữa năm.

Không đăng ký mã số thuế cá nhân và người phụ thuộc đúng hạn

Doanh nghiệp chậm đăng ký mã số thuế cho nhân viên hoặc không đăng ký người phụ thuộc đúng thời điểm → ảnh hưởng quyền lợi giảm trừ của người lao động, đồng thời làm sai chi phí lương.

2. Những lưu ý quan trọng để doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro thuế TNCN

Xác định rõ loại thu nhập và đối tượng áp dụng

Doanh nghiệp cần phân biệt giữa các khoản thu nhập từ tiền lương – tiền công (áp dụng biểu thuế lũy tiến) và thu nhập không thường xuyên như dịch vụ, hoa hồng,… (áp dụng thuế 10%).

Lập và lưu trữ đầy đủ hồ sơ chi trả thu nhập

Bảng lương, hợp đồng lao động, hợp đồng dịch vụ
Phiếu chi/ủy nhiệm chi
Chứng từ chuyển khoản hoặc thanh toán

Khấu trừ, kê khai và nộp thuế đúng thời hạn

Tùy theo quy mô, doanh nghiệp phải kê khai thuế TNCN theo tháng hoặc quý, và nộp tờ khai mẫu 05/KK-TNCN kèm phụ lục 05-1/BK-TNCN. Đối với quyết toán cuối năm, nộp mẫu 05/QTT-TNCN trước ngày 31/03 hàng năm.

Hỗ trợ người lao động quyết toán thuế

Doanh nghiệp cần chủ động hỗ trợ người lao động thực hiện quyết toán nếu đủ điều kiện được ủy quyền. Trường hợp không ủy quyền, cần cung cấp chứng từ khấu trừ thuế đầy đủ.

Kết Luận

Thuế Thu Nhập Cá Nhân là một phần không thể thiếu trong hoạt động tài chính – kế toán của doanh nghiệp. Dù giá trị thuế không quá lớn, nhưng nếu không tuân thủ đúng quy định, doanh nghiệp vẫn có thể đối mặt với nguy cơ truy thu, xử phạt, làm giảm uy tín và ảnh hưởng tài chính.

Để đảm bảo tuân thủ pháp luật và tối ưu quy trình quản lý thuế, doanh nghiệp cần thường xuyên cập nhật chính sách thuế, tổ chức lưu trữ chứng từ đầy đủ, và quan trọng nhất là xây dựng hệ thống kế toán – nhân sự phối hợp chặt chẽ.