Xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất vào năm 2026

ACC - Ngọc Hạ

19 thg 12, 2025

Ngày 04/05/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó nhấn mạnh một nội dung quan trọng: Xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất vào năm 2026. Trước bước chuyển lớn trong chính sách thuế này, Công ty AGS xin cung cấp cho các hộ kinh doanh hiểu biết về những thay đổi liên quan đến việc xóa bỏ thuế khoán – từ đó có sự chuẩn bị phù hợp trước khi chính sách chính thức có hiệu lực.

1. Nghị quyết 68-NQ/TW: Xóa bỏ thuế khoán hộ kinh doanh

Ngày 17/05/2025, Quốc hội đã chính thức ban hành Nghị quyết số 198/2025/QH15. Đáng chú ý, Nghị quyết thông qua việc hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không áp dụng phương pháp khoán thuế từ ngày 1/1/2026 (thay vì ngày 1/7/2026 như Dự thảo). Từ 2026, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo pháp luật về quản lý thuế.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, việc bỏ thuế khoán nhằm đảm bảo tính minh bạch hoạt động của hộ kinh doanh. Cũng như tạo sự bình đẳng về chế độ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.

Đồng thời, để giảm gánh nặng chi phí, khuyến khích hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh chuyển đổi số, dự thảo Nghị quyết đã quy định Nhà nước bố trí kinh phí để cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho hộ kinh doanh.

Trước đó, ngày 04/05/2025, Ban Chấp hành Trung ương cũng đã ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó lần đầu tiên đưa ra chỉ đạo quan trọng: xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh chậm nhất vào năm 2026.

Bên cạnh đó, Nghị định số 70/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ đã yêu cầu các hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm phải sử dụng hóa đơn điện tử có kết nối máy tính tiền. Theo đó, từ ngày 01/6/2025, hàng chục ngàn hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm thuộc các nhóm ngành nghề như: ăn uống, nhà hàng, khách sạn, siêu thị, bán lẻ… trên cả nước cũng đã dần không còn nộp thuế khoán.

Theo số liệu của Cục Thuế (Bộ Tài chính), tính đến hết tháng 3/2025, số lượng hộ, cá nhân kinh doanh đã nộp Tờ khai thuế theo hình thức khoán là 1.975.373 hộ và có 6.142 hộ nộp thuế theo hình thức kê khai. Sắp tới, số lượng hộ, cá nhân kinh doanh đưa thêm vào quản lý thuế theo hình thức kê khai thông qua triển khai bản đồ số hộ kinh doanh là 61.329 hộ kinh doanh.

2. Bối cảnh triển khai thuế khoán với hộ kinh doanh hiện nay

2.1. Thực trạng triển khai thuế khoán với hộ kinh doanh hiện nay

Theo báo cáo của Cục Thống kê, Bộ Tài chính, tính đến cuối năm 2024, cả nước có 3,6 triệu hộ kinh doanh đang được quản lý thuế, đóng góp 25.953 tỷ đồng vào ngân sách Nhà nước. Số thu ngân sách Nhà nước 3 tháng đầu năm 2025 ghi nhận 8.695 tỷ đồng và tăng 25,7% so với cùng kỳ năm 2024, cho thấy tiềm năng đóng góp to lớn của khu vực kinh tế này.

Theo các chuyên gia, công tác quản lý thuế từ trước đến nay là phần lớn hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp thuế khoán, tức là Cơ quan Thuế sẽ ấn định một mức doanh thu cố định cho cả năm và hộ kinh doanh nộp thuế dựa trên mức khoán này. Ưu điểm của phương pháp này là đơn giản, dễ thực hiện, phù hợp với quy mô quản lý nhỏ của nhiều hộ kinh doanh.

→ Tuy nhiên, phương pháp khoán cũng bộc lộ nhiều nhược điểm như:

Thứ nhất, không khuyến khích tính minh bạch trong kê khai doanh thu. Hộ kinh doanh có thể khai báo thấp hơn doanh thu thực tế nhằm giảm mức thuế phải nộp.
Thứ hai, gây khó khăn cho cơ quan thuế trong công tác quản lý và giám sát doanh thu thực tế, dẫn đến nguy cơ thất thu ngân sách nhà nước.
Thứ ba, tạo ra sự thiếu công bằng giữa các hộ kinh doanh. Có trường hợp hộ kinh doanh có doanh thu thực tế cao nhưng vẫn nộp thuế ít hơn so với hộ khác có doanh thu thấp hơn nhưng bị áp mức khoán cao hơn..

Về phía hộ kinh doanh, khi phát sinh yêu cầu xuất hóa đơn cho khách sẽ phải xuất thêm và nộp thuế trên phần doanh thu hóa đơn đó ngoài tiền thuế khoán. Ngoài ra, hộ kinh doanh cần đảm bảo trách nhiệm về tính chính xác, trung thực của số liệu kê khai, nếu sai có thể dẫn đến hành vi trốn thuế và bị xử phạt.

Từ nay đến hết năm 2025 là giai đoạn nước rút để ngành thuế và các hộ kinh doanh chuẩn bị cho cải cách lớn, chuyển từ thuế khoán sang tự kê khai theo doanh thu thực tế. Để thực hiện hiệu quả, Bộ Tài chính đã triển khai lộ trình 7 nhóm giải pháp đồng bộ, bao gồm:

2.2. Vì sao cần đổi mới chính sách thuế với hộ kinh doanh từ nộp thuế khoán sang tự kê khai, tự nộp thuế?

Theo ông Lê Ngọc Huy, Trưởng phòng Thuế cá nhân, Hộ kinh doanh và thu khác – Cục Thuế, Bộ Tài chính, cho biết, đây không chỉ là việc áp dụng công nghệ vào quản lý thuế mà còn là bước đệm cho định hướng dài hạn, khi toàn bộ hộ kinh doanh sẽ dần chuyển sang phương pháp kê khai thuế, đúng theo nguyên tắc “tự khai – tự nộp”, phản ánh sát thực doanh thu, hạn chế gian lận và bất cập từ cơ chế khoán.

→ Cụ thể, chính sách thuế mới mang lại những lợi ích:

Về phía nhà nước, chuyển từ thuế khoán sang tự kê khai theo doanh thu thực tế giúp cơ quan thuế đánh giá chính xác năng lực kinh doanh của từng hộ, đảm bảo công bằng trong nghĩa vụ thuế.

Phương pháp này phù hợp với xu thế chuyển đổi số, thúc đẩy ứng dụng công nghệ và phần mềm khai thuế điện tử, từ đó giảm gian lận thuế và thất thu ngân sách. Đây là bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính và hiện đại hóa quản lý thuế, đồng thời tạo động lực phát triển cho khu vực kinh tế tư nhân.

Về phía hộ kinh doanh, tại Hội thảo “Bỏ thuế khoán: Hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?” mới đây, bà Nguyễn Thị Thu Hà, nguyên Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền-Hỗ trợ người nộp thuế, đại diện Hội Tư vấn thuế Việt Nam đã có chia sẻ:

Điểm mấu chốt là việc bỏ thuế khoán không chỉ nhằm tạo sự bình đẳng mà còn đảm bảo tính minh bạch, một yếu tố sống còn trong nền kinh tế hiện đại. Điều này sẽ giúp các hộ kinh doanh phát triển một cách chuyên nghiệp hơn, giảm thiểu các rủi ro pháp lý và tối đa hóa các lợi ích từ hội nhập.

Việc kê khai thuế minh bạch giúp người nộp thuế nâng cao ý thức trách nhiệm, nhận thức rõ hơn về vai trò đóng góp cho xã hội và đất nước. Môi trường kinh doanh trở nên công bằng và đồng bộ, tạo điều kiện cho phát triển bền vững.

Hộ kinh doanh buộc phải xây dựng sổ sách kế toán đầy đủ, chứng từ hợp lệ – là tiền đề để chuyển đổi thành doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Đồng thời, hộ cũng dễ dàng tiếp cận các chính sách ưu đãi, hỗ trợ từ nhà nước hơn nhờ có hồ sơ tài chính rõ ràng.

Như vậy, việc áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền và chuyển đổi sang phương pháp kê khai là xu hướng tất yếu trong thời đại số, mang lại nhiều lợi ích đồng thời cho hộ kinh doanh, cơ quan quản lý và người tiêu dùng.

→ Để chính sách triển khai thành công, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên:

3. Có những vướng mắc nào cho hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán?

3.1 Ngại thay đổi thói quen kinh doanh và tiếp xúc với công nghệ mới

Hộ kinh doanh thường quen với phương thức quản lý thủ công, không cần sổ sách hay hóa đơn. Bên cạnh đó, các nhân viên và chủ hộ kinh doanh, đặc biệt là người lớn tuổi, chưa quen sử dụng các thiết bị điện tử hay các phần mềm hóa đơn – kế toán phức tạp. Việc cài đặt thiết bị, sử dụng phần mềm mới khiến nhiều hộ bối rối và e ngại “thoát khỏi vùng an toàn”.

→ Giải pháp: Các cơ quan thuế địa phương đã và đang tích cực phối hợp với các đơn vị cung cấp giải pháp phần mềm tổ chức các chương trình tập huấn cũng như sẵn sàng xuống tận địa phương để hướng dẫn trực tiếp, hỗ trợ kỹ thuật cho các hộ kinh doanh.

3.2 Sợ tốn kém chi phí đầu tư ban đầu

Nhiều hộ kinh doanh lo ngại chi phí mua sắm thiết bị và phần mềm để đáp ứng các quy định mới khi xóa bỏ thuế khoán có thể lên đến chục triệu đồng. Với những hộ có doanh thu thấp hoặc hoạt động nhỏ lẻ, đây tưởng chừng là gánh nặng tài chính lớn.

→ Giải pháp: Thực tế, theo báo giá từ một số đơn vị cung cấp giải pháp hiện nay, mức chi phí ban đầu để setup các giải pháp phần mềm hóa đơn – kế toán hoàn toàn phụ thuộc vào nhu cầu, quy mô, khả năng đầu tư của từng hộ kinh doanh và không hề quá cao theo như lo ngại của các hộ.

3.3 Sợ bị xử phạt và truy thu

Nhiều hộ lo lắng về việc bị truy thu thuế với hàng tồn kho không có hóa đơn đầu vào trước đây. Hay sợ bị phạt nặng nếu sai sót trong giai đoạn đầu áp dụng hóa đơn điện tử.

→ Giải pháp: Cơ quan thuế đã đưa ra thông báo không truy thu thuế đối với các khoản phát sinh trước khi áp dụng hóa đơn điện tử mới. Đồng thời, có cơ chế điều chỉnh hóa đơn sai sót, lập lại chứng từ hợp lệ rõ ràng cho người nộp thuế.

3.4 Chưa hiểu rõ nghĩa vụ kế toán – thuế

Hiện nay, mới có rất ít hộ khoán nắm rõ cách thực hiện kê khai theo nghĩa vụ thuế mới, còn lại chỉ nắm sơ bộ hoặc gần như không biết. Việc thiếu kiến thức về xuất hóa đơn, ghi chép sổ sách dễ dẫn đến nguy cơ sai sót và tâm lý lo lắng.

→ Giải pháp: Công ty AGS khuyến nghị các hộ kinh doanh nên bắt đầu tìm hiểu, nắm bắt các quy định hiện hành về hóa đơn điện tử và kê khai thuế theo nghị định số 70/2025/NĐ-CP, thông tư 32/2025/TT-BTC, thông tư 78/2021/TT-BTC ngay từ bây giờ để chuẩn bị kịp thời trước khi xóa bỏ thuế khoán từ 2026.

4. Bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh kê khai, nộp thuế như thế nào?

Khi xóa bỏ thuế khoán, cá nhân, hộ kinh doanh sẽ chuyển sang nộp thuế theo phương pháp kê khai hoặc phương pháp nộp thuế theo từng lần phát sinh tuỳ theo hình thức kinh doanh. Cụ thể:

Phương pháp kê khai thuế áp dụng đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên (từ 2026 là từ 200 triệu đồng/năm trở lên).
Nộp thuế theo từng lần phát sinh áp dụng đối với hộ, cá nhân kinh doanh không thường xuyên và không có địa điểm kinh doanh cố định.

→ Để hộ kinh doanh thực hiện đúng quy định, dưới đây là hướng dẫn đầy đủ về hồ sơ, nơi nộp và thời hạn kê khai thuế:

1. Hồ sơ khai thuế gồm:

– Tờ khai thuế theo mẫu 01/CNKD (ban hành kèm Thông tư 40/2021/TT-BTC).

– Phụ lục Bảng kê hoạt động kinh doanh (mẫu 01-2/BK-HĐKD), áp dụng với hộ có đủ căn cứ xác định doanh thu. Nếu có xác nhận doanh thu từ cơ quan chức năng, hộ có thể được miễn nộp phụ lục này.

2. Nơi nộp hồ sơ khai thuế:

Cơ quan thuế quản lý trực tiếp nơi hộ kinh doanh đang hoạt động.

3. Thời hạn nộp hồ sơ khai thuế:

– Theo tháng: Chậm nhất là ngày 20 của tháng sau.

– Theo quý: Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu quý tiếp theo.

4. Thời hạn nộp thuế:

Thời hạn nộp thuế chậm nhất là ngày cuối cùng của thời hạn nộp hồ sơ khai thuế. Nếu khai bổ sung, thời hạn nộp căn cứ theo kỳ tính thuế có sai sót.

5. Nghĩa vụ khai thuế khi tạm ngừng kinh doanh:

Hộ kinh doanh tạm ngừng hoạt động cần thông báo với cơ quan thuế theo quy định hiện hành (Nghị định 01/2021/NĐ-CP, Nghị định 126/2020/NĐ-CP, Thông tư 86/2024/TT-BTC). Trong thời gian tạm ngừng trọn tháng hoặc trọn quý, hộ không phải nộp hồ sơ khai thuế. Tuy nhiên, nếu chỉ tạm ngừng một phần kỳ (không trọn tháng hoặc quý), vẫn phải thực hiện nghĩa vụ khai thuế bình thường.

Công ty AGS cảm ơn bạn đã đọc bài viết này. Hi vọng bạn đã có những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhập thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé!