Làm gì để bớt khó khi cá nhân tự đi quyết toán thuế thu nhập cá nhân?

Công ty Kế toán AGS Việt Nam, với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn và cung cấp dịch vụ Kế toán, Kiểm toán, Thuế, Tư vấn quản lý, chuyển đổi và tái cơ cấu doanh nghiệp. 

Nhận thấy trong những năm gần đây, nhiều người vẫn còn gặp khó khăn khi tự quyết toán thuế thu nhập cá nhân, mất thời gian đi lại để xử lý hồ sơ. Chuyên gia khuyến nghị một số việc cần làm để công việc được suôn sẻ.

Thực trạng khó khăn khi cá nhân tự đi quyết toán thuế vừa được bà Hoàng Thị Trà Hương, Phó Giám đốc Trung tâm Zbiz, lưu ý tại hội thảo về quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) do FPT IS tổ chức mới đây.

Theo bà Hương, người nộp thuế thường liên hệ với bộ phận một cửa của cơ quan thuế để làm các thủ tục quyết toán thuế TNCN theo quy định. Bộ phận một cửa tiếp nhận hồ sơ rồi chuyển tới các cán bộ phụ trách việc xử lý.

Không ít người nộp thuế quên cách làm do mỗi năm chỉ làm hồ sơ quyết toán thuế TNCN một lần, hoặc không nắm rõ quy định pháp luật, nên mắc những lỗi cơ bản như xác định sai người phụ thuộc, thu thập thiếu hoặc sai chứng từ...

Do đó, hồ sơ bị trả về. Người nộp thuế mất thời gian đi lại để xử lý hồ sơ. Thậm chí, có người phải làm đi làm lại nhiều lần mới đáp ứng yêu cầu.

Cũng có người nộp thuế sử dụng dịch vụ của đại lý thuế, nhưng vẫn phải gửi hồ sơ cho đại lý thuế qua đường bưu điện hoặc nhờ shipper... Sau khi đại lý thuế hoàn tất hồ sơ, người nộp thuế phải đến ký vào hồ sơ để gửi cơ quan thuế; nếu có sai sót buộc phải làm lại hồ sơ để in và ký, tốn thời gian và lãng phí.

Về thời hạn đăng ký: Trước đây, người nộp thuế có thể đăng ký người phụ thuộc trễ hạn, sau đó vẫn được giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc đó trong tròn năm. Tuy nhiên, kể từ khi Nghị định số 126 quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế có hiệu lực, thì với trường hợp người phụ thuộc khác, thời hạn đăng ký giảm trừ gia cảnh chậm nhất là ngày 31/12 của năm tính thuế, quá thời hạn nêu trên sẽ không được tính giảm trừ gia cảnh cho năm tính thuế đó.

Về đối tượng người phụ thuộc đăng ký giảm trừ gia cảnh khi tính thuế TNCN: Cần tránh trường hợp đăng ký trùng người phụ thuộc (không để nhiều người nộp thuế cùng đăng ký giảm trừ cho 1 người phụ thuộc).

Tránh trường hợp bỏ sót chứng từ khấu trừ thuế TNCN, dẫn đến quyết toán sai nguồn thu nhập. Người nộp thuế cần tổng hợp và kiểm tra đầy đủ các chứng từ khấu trừ thuế thu nhập cá nhân (TNCN) từ tất cả các nguồn thu nhập trong năm, bao gồm thu nhập từ tiền lương, tiền công tại các công ty, tổ chức khác nhau. Các chứng từ này thường do đơn vị chi trả thu nhập cấp khi có phát sinh khấu trừ thuế. Việc đối chiếu thông tin trên chứng từ như mã số thuế, số tiền đã khấu trừ, thời gian làm việc… là cần thiết để đảm bảo tính chính xác khi lập hồ sơ quyết toán thuế. Nếu thiếu chứng từ từ đơn vị nào, người nộp thuế cần liên hệ để được cấp lại, tránh ảnh hưởng đến quá trình quyết toán hoặc hoàn thuế sau này.

Ví dụ, người nộp thuế có nhiều khoản thu nhập trong năm từ các đơn vị chi trả ở quận 1, quận 3, quận 5 (TPHCM), đồng thời lại có thu nhập ở 1 công ty thuộc diện cục thuế quản lý, thì phải nghiên cứu kỹ xem mình thuộc diện cục thuế hay chi cục thuế chi trả hoàn thuế, tránh trường hợp bị trả lại hồ sơ do gửi nhầm cơ quan thuế.

Việc rà soát lại các năm trước để kiểm tra xem bản thân có thuộc diện phải quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) mà chưa thực hiện nộp hồ sơ là rất quan trọng. Người nộp thuế cần xem lại thu nhập chịu thuế từng năm, các khoản khấu trừ, miễn giảm (nếu có) và đối chiếu với quy định hiện hành trong từng năm để xác định nghĩa vụ quyết toán. Nếu phát hiện mình thuộc đối tượng phải quyết toán nhưng chưa thực hiện, cần nhanh chóng bổ sung hồ sơ để tránh bị xử phạt vi phạm hành chính và truy thu thuế sau này. Việc chủ động kiểm tra và hoàn tất nghĩa vụ thuế không chỉ giúp tránh rủi ro pháp lý mà còn đảm bảo quyền lợi hợp pháp của cá nhân trong việc hoàn thuế (nếu có).

Những trường hợp được hoàn thuế hoặc có mức phải nộp thuế TNCN dưới 50 nghìn đồng thì sẽ được cơ quan thuế bỏ qua, không bị phạt chậm nộp tờ khai quyết toán thuế TNCN.

Nhưng nếu phát sinh tiền thuế phải nộp, người nộp thuế không chỉ bị phạt chậm nộp tờ khai, mà còn bị truy thu tiền thuế cùng tiền lãi chậm nộp khoản thuế tính từ ngày bắt đầu phát sinh khoản thuế phải nộp.

“Người nộp thuế nên cài đặt ứng dụng Thuế điện tử eTax Mobile. Với tài khoản định danh điện tử VNeID mức độ 2, việc cài đặt ứng dụng này khá đơn giản. Trên eTaxMobile, cơ quan thuế đã đẩy dữ liệu từ năm 2018-2024, người nộp thuế dễ dàng tra cứu những thông tin cần thiết”, bà Hương lưu ý.