Khung pháp lý tài sản số tại Việt Nam – Phân tích chuyên sâu

Từ năm 2025, Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn pháp lý mới khi Quốc hội thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số (Luật CNTTS) – đạo luật đầu tiên tại Việt Nam đưa khái niệm tài sản số và tài sản mã hóa vào hệ thống pháp luật quốc gia.
Đây là bước tiến quan trọng, đặt nền tảng cho thị trường tài sản số, crypto, NFT và các mô hình token hóa (tokenization) phát triển có kiểm soát.

1. Tài sản số trong pháp luật Việt Nam – Định nghĩa chính thức

1.1. Tài sản số là gì?

Theo Luật CNTTS 2025, tài sản số là tài sản theo Bộ luật Dân sự, được thể hiện dưới dạng dữ liệu và tồn tại/hoạt động trong môi trường số.

• Có thể tạo lập, lưu trữ, chuyển giao trên nền tảng số.
• Có thể được xác lập quyền sở hữu.
• Có giá trị kinh tế.

Điều quan trọng là: tài sản số không chỉ là crypto. Nó bao gồm:

• Dữ liệu số
• Tài sản ảo
• Tài sản mã hóa (crypto assets)
• Các tài sản số khác không trái pháp luật

1.2. Phân loại tài sản số theo luật

Luật CNTTS chia thành ba nhóm chính (được nhiều tổ chức pháp lý quốc tế nhắc lại):

• Virtual Assets – Tài sản ảo
• Crypto Assets – Tài sản mã hóa
• Digital Assets – Các tài sản số khác

Đồng thời, luật loại trừ một số loại tài sản khỏi phạm vi này, ví dụ:

• Tiền pháp định dạng số (CBDC)
• Chứng khoán số
• Thẻ trả trước
• Điểm thưởng

Những loại này chịu điều chỉnh bởi luật chuyên ngành.

2. Quy định về quyền sở hữu tài sản số

2.1. Xác lập, chuyển giao, thừa kế

Theo Bộ luật Dân sự, quyền sở hữu tài sản số được xác lập khi:

• Cá nhân tạo ra tài sản số
• Nhận chuyển giao hợp pháp
• Thừa kế
• Ủy quyền
• Theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền

Điểm mới của Luật CNTTS là công nhận quyền sở hữu tài sản số tương tự như quyền sở hữu tài sản hữu hình.

2.2. Giao dịch tài sản số

Luật yêu cầu:

• Giao dịch phải được xác thực bằng công nghệ số (ví dụ: blockchain).
• Chủ sở hữu phải có quyền kiểm soát tài sản.
• Phải tuân thủ pháp luật chống rửa tiền, tài chính số.

3. Cơ chế quản lý nhà nước đối với tài sản số

Luật mới giao cho Nhà nước quyền:

• Giám sát các hoạt động tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao tài sản số
• Đảm bảo an ninh mạng
• Phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố
• Quản lý các nền tảng cung cấp dịch vụ liên quan tới tài sản số

Mô hình quản lý tương tự Singapore, Nhật Bản và Hàn Quốc, với trọng tâm là:

• Quản lý công nghệ
• Quản lý rủi ro
• Bảo vệ người dùng

4. Thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam

Một trong những điểm quan trọng của Luật CNTTS là Việt Nam bắt đầu thí điểm thị trường tài sản mã hóa (crypto asset market pilot program).
Chương trình thí điểm cho phép:

• Doanh nghiệp đăng ký phát hành tài sản mã hóa
• Giao dịch tài sản mã hóa trong môi trường có giám sát
• Triển khai token hóa tài sản thực (real-world asset tokenization)

Đây là cơ hội lớn cho startup blockchain, tài chính số, fintech, ngân hàng số.

5. Rủi ro pháp lý hiện tại

Dù có luật mới, thị trường vẫn đối diện nhiều rủi ro:

• Chưa có nghị định hướng dẫn chi tiết
• Chưa có cơ chế cấp phép cho sàn giao dịch crypto
• Vấn đề thuế tài sản số đang được nghiên cứu
• Chưa có quy định rõ về trách nhiệm bảo mật private key
• Chưa có chuẩn định giá tài sản mã hóa, NFT

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.

Thông tin khác

Thông tin tuyển dụng và hướng dẫn

Nguồn:

- Vietnam.vn. (2025). Quy định tài sản số trong Luật Công nghiệp Công nghệ số. https://www.vietnam.vn/en/tai-san-so-duoc-quy-dinh-the-nao-trong-luat-vua-duoc-quoc-hoi-thong-qua

- VCCI. (2025). Vietnam legalises digital and crypto assets. https://en.vcci.com.vn/vietnam-legalises-digital-and-crypto-assets

- Chambers & Partners. (2025). Vietnam formally recognises digital assets under new law. https://chambers.com/articles/vietnam-formally-recognises-digital-assets-under-new-law