Thị trường tài sản số bước vào giai đoạn được luật hóa: Đặt lại chuẩn rủi ro cho nhà đầu tư

Việt Nam đang chuẩn hóa thị trường tài sản số theo hướng thận trọng, minh bạch và bảo vệ nhà đầu tư. Trong bối cảnh này, tài sản số không chỉ là một xu hướng công nghệ mà đang trở thành một cấu phần mới cần được đặt đúng vai trò trong danh mục tài chính cá nhân. Trong bài viết này, AGS sẽ làm rõ xu hướng pháp lý, cơ hội, rủi ro và các nguyên tắc quản trị cần thiết, giúp nhà đầu tư tiếp cận tài sản số một cách an toàn và phù hợp với mục tiêu tài chính.

Một thay đổi đáng chú ý trong thời gian gần đây là cách thị trường nhìn nhận tài sản số đã khác trước. Nếu trước đây chúng chỉ được xem như một thử nghiệm công nghệ, thì hiện nay dữ liệu cho thấy tài sản số đã bắt đầu xuất hiện trong một số mô hình phân bổ tài sản quốc tế dưới dạng “tài sản thay thế”. Sự xuất hiện này không nhằm khẳng định vai trò trung tâm của tài sản số, mà phản ánh quan điểm rằng chúng có thể hỗ trợ cải thiện tương quan rủi ro - lợi suất khi được sử dụng đúng cách và với tỷ trọng phù hợp.

Tuy vậy, tài sản số vẫn không được coi là thành phần cốt lõi của danh mục đầu tư. Đặc tính biến động mạnh, thời gian vận hành còn ngắn và sự phụ thuộc lớn vào công nghệ khiến chúng phù hợp hơn ở vai trò bổ trợ. Phân bổ ở mức nhỏ giúp nhà đầu tư tận dụng được sự khác biệt về chu kỳ biến động mà không làm ảnh hưởng tới cấu trúc tài chính tổng thể. Đây cũng là quan điểm xuyên suốt của SHS Research: tài sản số mở rộng phạm vi lựa chọn, nhưng chỉ nên giữ vai trò phụ trong danh mục.

Bên cạnh đó, xu hướng token hóa tài sản thực (asset-backed token) đang tăng tốc. Việc số hóa vàng, bất động sản hay các loại hàng hóa hữu hình khác vừa mở rộng khả năng giao dịch, vừa duy trì nền tảng giá trị của tài sản. Những mô hình này đang dần thu hẹp khoảng cách giữa kinh tế thực và kinh tế số, tăng tính minh bạch và mang lại cho nhà đầu tư thêm lựa chọn gắn với giá trị hữu hình — điều khá phù hợp với đặc thù thị trường Việt Nam.

Trong bối cảnh nhiều quốc gia tăng cường siết chặt khung pháp lý đối với tài sản số, Việt Nam cũng bước vào giai đoạn luật hóa với cách tiếp cận thận trọng và kiểm soát chặt chẽ. Ở giai đoạn thí điểm, dự kiến chỉ có tối đa năm sàn giao dịch tài sản số được cấp phép. Dù số lượng hạn chế, đây là động thái thể hiện định hướng quản lý dựa trên nguyên tắc an toàn hệ thống: thị trường mới cần được giám sát nghiêm ngặt ngay từ đầu, tránh tăng trưởng nóng trước khi cơ quan quản lý có thể đánh giá đầy đủ rủi ro vận hành và năng lực của các mô hình kinh doanh.

Khung quản lý cũng được phân vai rõ ràng: Bộ Tài chính phụ trách cấp phép và giám sát hoạt động; Ngân hàng Nhà nước quản lý vấn đề tiền tệ – ngoại hối, yêu cầu giao dịch tài sản số phải thanh toán bằng VND nhằm bảo đảm ổn định tiền tệ; còn Bộ Công an chịu trách nhiệm về an ninh hệ thống, đặc biệt trong việc phòng chống tội phạm công nghệ cao. Trong một thị trường vận hành trên nền tảng công nghệ, đảm bảo an toàn mạng và minh bạch giao dịch đóng vai trò then chốt.

Theo các phân tích của SHS Research, nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực tài chính, vàng bạc, công nghệ và bất động sản tại Việt Nam đã nộp hồ sơ xin phép xây dựng sàn giao dịch tài sản số. Điều này thể hiện nhu cầu thị trường rất lớn, đồng thời cho thấy quá trình chọn lọc sẽ nghiêm ngặt, khi các doanh nghiệp phải đáp ứng hàng loạt tiêu chuẩn về công nghệ, an toàn thông tin, quản trị dữ liệu, công bố thông tin và tuân thủ pháp lý.

Trong giai đoạn chuyển tiếp này, rủi ro không chỉ đến từ chính tài sản số, mà còn từ chất lượng mô hình vận hành của doanh nghiệp. Sự minh bạch, độ ổn định của nền tảng công nghệ và khả năng tuân thủ quy định sẽ là những yếu tố quan trọng mà nhà đầu tư cần lưu ý khi đưa ra quyết định.

Theo các khuyến nghị được SHS Research nhấn mạnh, quản trị rủi ro là yếu tố bắt buộc khi tiếp cận tài sản số. Không phải mọi biến động đều tạo ra cơ hội, và không phải loại tài sản số nào cũng phù hợp với mục tiêu của từng nhà đầu tư. Trong bối cảnh thị trường đang được luật hóa, điều quan trọng nhất là xác định rõ mục tiêu tài chính, mức độ chịu rủi ro và vị trí của tài sản số trong cơ cấu danh mục. Nguyên tắc cốt lõi là chỉ phân bổ ở tỷ trọng nhỏ. Với mức biến động cao, việc nắm giữ quá lớn có thể khiến danh mục vượt ngưỡng rủi ro cho phép; ngược lại, phân bổ hợp lý sẽ giúp nhà đầu tư khai thác lợi thế khác biệt của tài sản số mà không phải chịu biến động quá mức. Đây là nguyên tắc tài chính cơ bản, không phải cảnh báo mang tính cảm tính.

Thông tin chính thống cũng là một trụ cột của quản trị rủi ro. Khi quy định pháp lý còn đang hoàn thiện, việc dựa vào nguồn tin thiếu kiểm chứng hoặc truyền thông không minh bạch dễ dẫn đến quyết định sai lệch. SHS Research khuyến nghị nhà đầu tư ưu tiên sử dụng các báo cáo chuyên sâu, dữ liệu từ tổ chức tài chính uy tín và thông tin từ cơ quan quản lý. Đây là cách giảm rủi ro ngay từ đầu và phù hợp với định hướng xây dựng một thị trường minh bạch, tiêu chuẩn hóa mà Việt Nam đang hướng tới.

Nhìn chung, các quan sát từ SHS Research đều dẫn đến một thông điệp thống nhất: tài sản số có thể trở thành một phần của hệ sinh thái tài chính mới, nhưng chỉ bền vững khi được tiếp cận với sự hiểu biết, kỷ luật và trong khuôn khổ pháp lý hoàn chỉnh. Việt Nam đang từng bước thận trọng trong quá trình chuẩn hóa thị trường, và chính sự thận trọng này sẽ là nền tảng để tài sản số trở thành một cấu phần chính danh của tài chính hiện đại trong tương lai.

Thông tin khác

Cảm ơn bạn đã dành thời gian đọc bài viết. Hy vọng những thông tin chia sẻ sẽ mang lại giá trị và giúp bạn hiểu rõ hơn về các chính sách mới. Nếu bạn thấy nội dung hữu ích, đừng quên theo dõi và chia sẻ để nhiều người cùng cập nhật nhé! Chúc bạn một ngày làm việc hiệu quả và nhiều năng lượng!

Thông tin tuyển dụng và hướng dẫn