Phân biệt rõ giữa thuế nhập khẩu, thuế GTGT và thuế tiêu thụ đặc biệt

HCM Thùy ACC

23 thg 9, 2025

Bạn là một chuyên viên xuất nhập khẩu, một kế toán thuế trong doanh nghiệp FDI, hoặc là chủ doanh nghiệp đang thực hiện nhập khẩu hàng hóa vào Việt Nam? Bạn đang cần hiểu rõ các loại thuế áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu để kê khai đúng, tính toán chi phí chính xác và tránh các rủi ro pháp lý?

AGS sẽ giúp bạn phân biệt một cách rõ ràng và chính xác giữa ba loại thuế quan trọng thường áp dụng khi hàng hóa được nhập khẩu vào Việt Nam:

Thuế nhập khẩu
Thuế giá trị gia tăng (GTGT)
Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB)

1. Thuế Nhập Khẩu – Thuế đầu tiên tại cửa khẩu

🔹 Khái niệm
Thuế nhập khẩu là loại thuế đánh vào hàng hóa từ nước ngoài đưa vào Việt Nam, với mục tiêu bảo hộ sản xuất trong nước và tăng thu ngân sách.

🔹 Căn cứ pháp lý
Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016
Biểu thuế suất MFN, ưu đãi đặc biệt (FTA), và thuế suất thông thường

🔹 Cách tính: Thuế nhập khẩu = Trị giá tính thuế x Thuế suất (%)
Trị giá tính thuế thường là giá CIF (giá hàng + bảo hiểm + vận chuyển đến cửa khẩu Việt Nam).
Thuế suất tùy theo mã HS Code và xuất xứ hàng hóa.

🔹 Ví dụ: Hàng hóa có giá CIF 100 triệu VNĐ, thuế suất nhập khẩu 10%:

Thuế nhập khẩu = 100.000.000 x 10% = 10.000.000 VNĐ

2. Thuế GTGT – Áp dụng trên tổng giá trị hàng nhập

🔹 Khái niệm

Thuế giá trị gia tăng (GTGT) là thuế gián thu, đánh vào giá trị tăng thêm của hàng hóa, và thu ngay tại khâu nhập khẩu với hàng nhập từ nước ngoài.

🔹 Căn cứ pháp lý
Luật Thuế GTGT 2008 (đã sửa đổi)
Thông tư 219/2013/TT-BTC

🔹 Cách tính

Thuế GTGT = (Giá tính thuế NK + Thuế NK + Thuế TTĐB nếu có) x Thuế suất GTGT

Thuế suất GTGT phổ biến là 10%, một số hàng là 5% hoặc 0%.

🔹 Ví dụ
Tiếp tục ví dụ trên, hàng hóa có:
Giá CIF: 100.000.000 VNĐ
Thuế NK: 10.000.000 VNĐ
Không có thuế TTĐB
Thuế suất GTGT: 10%
Thuế GTGT = (100.000.000 + 10.000.000) x 10% = 11.000.000 VNĐ

3. Thuế Tiêu Thụ Đặc Biệt – Không áp dụng cho tất cả hàng hóa

🔹 Khái niệm
Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) là thuế đánh vào những mặt hàng có tính chất xa xỉ hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe như: rượu, bia, thuốc lá, ô tô, mỹ phẩm cao cấp...

🔹 Căn cứ pháp lý
Luật Thuế TTĐB 2008 (sửa đổi)
Nghị định 108/2015/NĐ-CP và các văn bản liên quan

🔹 Cách tính
Thuế TTĐB = (Giá tính thuế NK + Thuế NK) x Thuế suất TTĐB

🔹 Ví dụ

Thuế suất TTĐB thay đổi theo từng mặt hàng (ví dụ: rượu 65%, ô tô từ 35%–150%)
Nhập khẩu ô tô có:
Giá CIF: 500.000.000 VNĐ
Thuế NK: 75.000.000 VNĐ
Thuế suất TTĐB: 50%
Thuế TTĐB = (500.000.000 + 75.000.000) x 50% = 287.500.000 VNĐ

Bảng So Sánh Tổng Quan

Tiêu chí	Thuế nhập khẩu	Thuế GTGT	Thuế TTĐB
Đối tượng áp dụng	Hầu hết hàng nhập khẩu	Hàng nhập khẩu & sản xuất nội	Một số mặt hàng "đặc biệt"
Thời điểm áp dụng	Khi thông quan	Khi thông quan	Khi thông quan
Giá trị tính thuế	Giá CIF	CIF + Thuế NK + TTĐB	CIF + Thuế NK
Thuế suất phổ biến	0% – 30%+	10% (có thể 5% hoặc 0%)	10% – 150% tùy mặt hàng
Mục đích	Bảo hộ, thu ngân sách	Thu ngân sách nhà nước	Hạn chế tiêu dùng, điều tiết thị trường

Công ty AGS cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này. Hy vọng bạn đã có được những thông tin bổ ích. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để cập nhật thêm nhiều thông tin cũng như cơ hội việc làm tại AGS nhé.